شب یلدا

شب یلدا یکی از فرهنگ و سنت های اصیل ایران است که بسیاری از ایرانیان این شب را در کنار هم جمع شده و برای آمدن زمستان آماده می شوند .

شب یلدا از رسوماتی است که از دیرباز تا به امروز اهمیت زیادی برای ایرانیان داشته است. این شب تاریکترین و طولانی ترین شب سال است که مردم با شب نشینی و جشن و پایکوبی به یاد یک سنت دیرینه برگزار می کنند.

علت نامگذاری شب یلدا 

شب یلدا واژه ای از زبان سریانی است که در قدیم زبان رایج مسیحیان بوده است. واژه یلدا به طور دقیق مشخص نیست که چگونه به زبان  فارسی راه پیدا کرده است.البته آنچه که از گذشته گان نقل شده این است که در رم مسیحیان اولیه زندگی بسیار سختی داشتند و به همین دلیل عده ی زیادی از آنها به ایران کوچ کردند و به دلیل نزدیک بودن فرهنگ ها این واژه نیز به زیبان فارسی راه پیدا کرده است.

تاریخچه شب یلدا

پیشینه و تاریخچه این شب به زمان های گذشته باز میگردد ولی قدمت دقیقی از اینکه این رسم به چه زمانی تعلق داشته است مشخص نیست.
بسیاری از باستان شناسان عقیده دارند که این رسم به هفت هزار سال پیش باز می گردد و به ظروف سفالی استناد کرده اند که نقش های روی آن بر گزفته از ماه های ایرانی مانند عقرب ، قوچ و... میباشد که روی این ظروف هک شده است. اما چیزی که به رسمیتت شناخته می شود به 500 سال قبل از میلاد بر میگردد. و در زمان داریوش اول به تقویم رسمی ایران باستان وارد شده است این تقویم توسط مصری های و بابلی ها اندازه گیری زمانی شده و به قسمت های مساوی تقسیم شده است.

آیین اصلی در شب یلدا

گرفتن فال حافظ و شاهنامه خوانی یکی از اصیل ترین آیین های ایرانیان در این شب است. در این شب شعر های عاشقانه ای از حافظ و یا شعرهای حماسی از شاهنامه خوانده می شود و برای یا اعضای خانواده فال حافظ گرفته می شود.این سنت شیرین هر سال بهتر از سال های گذشته انجام می شود.
در شب یلدا سفره ای بزرگ ازتنقلات ، شیرینی ، میوه بخصوص انار و هندوانه ، آجیل پهن می شود که این سفره در قدیم به نام میّزد شناخته می شد و همچنین انواع خشکبار و آجیل که به اصطلاح زرتشنیان لُرک درسفره استفاده می شد.از دیگر اجزای این سفره آتشدان ، عطر دان ، بخور دان و برسم بود. د راین شب بزرگترهای فامیل شروع به گفتن قصه ها و افسانه های جذاب می شوند. هندوانه و انار و اجیل و شیرین در این شب نماد های مخصوصی دارند و یک نوع جادوی تاثیر گذار به شمار می روند که انسان با توسل به برکت دانه های زیاد آن نیروی باروری را در خود افزایش میدهندهمچنین میوه انار و هندوانه به دلیل رنگ سرخشان نمادی از خورشید را به تصویر می کشند.
بر اساس باور ایرانی خوردن هندوانه دراین شب باعث می شود که در طول زمستان بیماری و سرما به شما غلبه نکند. 
شاهان ایرانی در گذشته، اولین روز دی ماه تاج و تخت پادشاهی را کنار گذاشته و با لباس سپید به سمت صحرایی می رفتند و روی فرش سفیدی می نشستند در این روز تمامی خدمتکاران ، بردگان ، دربانان و نگهبانان همگی چه رئیس و چه پادشاه ، مانند مردم عادی در یک جایگاه قرار می گرفتند. البته صحن این گفته بطور کامل ثابت نشده است و شاید فقط یک افسانه باشد.
از دیگر آیین شب یلدا روشن کردن آتش است که از دیدگاه گذشتگان نمادی از روشنی و خورشید است که بعضی آن را برای نحسی اهریمن و رفع تاریکی می شناختند. به همین دلیل برای فراری دادن اهریمن و تاریکی آتش روشن می کردند و محفلی گرم را در کنار یکدیگر فراهم می کردند.

چرا شب یلدا را جشن می گیریم؟

در گذشته بیشتر مردم ایران به کشاورزی مشغول بودند و از طریق آن امرار معاش می کردند. با تغییر فصل های سال شغل آنها دگرگونی پیدا می کرد و به مرورو زمان به این عقیده رسیدند که شب اول زمستان طولانی ترین شب سال است و بعد از آن روز ها بلند می شودبه همین دلیل است که شب یلدا را شب تولد خورشید می دانستند.